Sinh ra trong một gia đình nho học, lại nổi tiếng là thần đồng ngay từ nhỏ, nhưng thi mấy lần ông đều không đỗ. Mãi đến khi 36 tuổi, ông mới thi đỗ Tú tài vào năm Thiệu Trị thứ 3 (1843), rồi đỗ Phó bảng trong kỳ thi Hội vào năm Tự Đức thứ 4 (1851), khi ấy ông đã 44 tuổi.
Mùa hè năm ấy (1851), Vũ Duy Thanh lại đỗ “Đệ nhất giáp cát sĩ cập đệ đệ nhị danh”. Vì lệ thi cử nhà Nguyễn không lấy Trạng nguyên, chỉ có Bảng nhãn là cao nhất, bởi vậy ông còn được coi như là “Trạng”, và được gọi là Trạng Bồng.
Sau đó, ông được bổ làm Thị độc trong Hàn lâm viện, sau được đổi qua Viện Tập hiền, làm Quốc tử giám Tư nghiệp, rồi thăng Tế tửu (tương tự như chức Hiệu trưởng trường Đại học ngày nay), cho đến lúc mất.
Ở Quốc Tử giám, ông chú trọng việc đào tạo nhân tài. Bởi vậy ông đã dâng lên vua Tự Đức bản sớ xin chấn chỉnh việc giáo dục.
Ngoài giáo dục, ông còn dâng sớ đề nghị triều đình cải cách công tác quốc phòng, kinh tế rất sâu sắc... Ngay cả khi lâm trọng bệnh, ông vẫn còn để lại một bài trần tình đề nghị triều đình chỉnh đốn nhiều mặt để đối phó với tình hình chính trị, xã hội bấy giờ, khi mà thực dân Pháp đã trực tiếp xâm phạm bờ cõi Việt Nam.
Những quan điểm thẳng thắn ấy đã tạo cho Vũ Duy Thanh những uy tín trong triều đình, người ta không chỉ nể ông là người học rộng, hiểu nhiều mà còn khâm phục ông về tư chất của một vị quan bộc trực thẳng thắn.
Tháng 9 năm 1858, quân Pháp nổ súng xâm lược bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng), ông đã dâng sớ xin quyết đánh.
Thấy đối phương có tàu chiến và đại bác, ông đã dày công nghiên cứu binh thư, tìm phương sách chống lại. Theo tài liệu thì ông đã dành một phần lương bổng để mua vật liệu chế mẫu tàu “hỏa công thủy chiến”, nhưng việc chưa xong thì ông mất.
Di tích Nhà thờ Vũ Duy Thanh nằm ở thành phố Ninh Bình, Việt Nam. Đây là một di tích lịch sử có ý nghĩa quan trọng trong lịch sử và văn hóa của địa phương. Dưới đây là một số thông tin về lịch sử và ý nghĩa của di tích này:
Nhà thờ Vũ Duy Thanh được xây dựng vào thế kỷ 19, vào thời kỳ thuộc địa của Pháp tại Việt Nam. Tên gọi Nhà thờ Vũ Duy Thanh xuất phát từ tên của một vị linh mục người Việt là Vũ Duy Thanh, người đã có đóng góp lớn trong việc phổ biến và truyền bá đạo Thiên Chúa tại khu vực này. Ông Vũ Duy Thanh là một trong những vị tu sĩ đầu tiên của Ninh Bình, và ông đã góp phần lớn trong việc xây dựng nhà thờ này.
Tôn giáo và văn hóa: Nhà thờ Vũ Duy Thanh là một trong những biểu tượng tôn giáo quan trọng của Ninh Bình. Nó là nơi thờ phượng và gặp gỡ của cộng đồng Kitô giáo địa phương, đồng thời là một ngôi nhà của văn hóa và tín ngưỡng dân tộc. Nhà thờ này mang một giá trị tâm linh sâu sắc và là nơi quan trọng trong việc duy trì và phát triển truyền thống tôn giáo và văn hóa của người dân Ninh Bình.
Nhà thờ Vũ Duy Thanh có kiến trúc độc đáo, pha trộn nhiều phong cách khác nhau như kiến trúc Châu Âu và kiến trúc truyền thống Việt Nam. Nó thể hiện sự kết hợp độc đáo giữa hai nền văn hóa khác nhau, tạo nên một không gian độc đáo và hấp dẫn cho người tham quan.
Nhà thờ Vũ Duy Thanh được coi là một di sản văn hóa quý giá của Việt Nam. Nó đại diện cho một phần trong quá trình hình thành và phát triển của tôn giáo và văn hóa Kitô giáo tại Việt Nam, đồng thời cũng phản ánh sự ảnh hưởng của người Pháp và kiến trúc Pháp trong lịch sử địa phương.
Di tích Nhà thờ Vũ Duy Thanh là một địa điểm tham quan và khám phá lịch sử, văn hóa và tôn giáo tại Ninh Bình. Nó thu hút nhiều du khách và những người quan tâm đến lịch sử và văn hóa địa phương.
Nhà thờ Vũ Duy Thanh là một tòa nhà kiến trúc độc đáo và có những đặc điểm nổi bật, pha trộn giữa kiến trúc Châu Âu và kiến trúc truyền thống Việt Nam. Dưới đây là một số đặc điểm quan trọng của kiến trúc và những nét đẹp đáng chú ý của nhà thờ này:
Nhà thờ Vũ Duy Thanh được xây dựng theo phong cách kiến trúc Gothic, với các cột đứng cao, những cửa sổ hình nón và các mũi tên cung tròn. Những đường cong và hình học phức tạp tạo nên một sự cân đối và hài hòa cho toàn bộ công trình.
Nhà thờ Vũ Duy Thanh không chỉ thể hiện phong cách kiến trúc Châu Âu mà còn mang trong mình những đặc trưng kiến trúc truyền thống của Việt Nam. Ví dụ, những cánh cửa lớn và cổng chính được thiết kế theo kiểu cửa miếu, và các hoa văn trên các mặt tiền được trang trí với những họa tiết truyền thống Việt Nam.
Nhà thờ được xây dựng bằng gạch và đá vôi, là những vật liệu phổ biến trong kiến trúc Việt Nam. Điều này tạo ra sự mát mẻ và tạo cảm giác thân thiện với môi trường xung quanh.
Nhà thờ Vũ Duy Thanh được sơn màu trắng, tạo nên một vẻ đẹp trang nhã và thanh lịch. Màu trắng cũng thể hiện sự trong sáng và tinh khiết trong tôn giáo.
Nhà thờ có một không gian rộng rãi, với nhiều hàng cột và sân trước. Kiến trúc nội thất được thiết kế theo phong cách Châu Âu với những trần nhà cao và những bức tranh thánh sắc tạo nên một không gian linh thiêng và trang trọng.
Những đặc điểm kiến trúc nổi bật này kết hợp với vị trí địa lý và lịch sử của nhà thờ Vũ Duy Thanh tạo nên một di tích độc đáo và thu hút sự quan tâm của người tham quan và các nhà nghiên cứu văn hóa và kiến trúc.
Cũng như nhiều trí thức phong kiến khác trong lịch sử Việt Nam, ngoài những công việc quan trường thường nhật, ngoài những công việc chăm lo sự nghiệp giáo dục trong tư cách là một công bộc mẫn cán. Chắc chắn Vũ Duy Thanh còn có những khoảng riêng tư để biên soạn trước tác, xướng hoạ thi phú.
